Anabat sərdabəsi
Dərələyəz mahalı Keşişkənd rayonunun Amağu kəndindən 2 km aralıda, Arpa çayı ilə Amağu çayı arasında.
Dərələyəz mahalı – dəyişdirilmiş adı Vayots Dzor vilayəti Keşişkənd rayonu - 06.12.1957-ci ildən – Yeğeqnadzor adlandırılıb.
Memarlıq
Dirsə xanın mənsub olduğu Orberianlar sülaləsi Turan nəslindən idi. Eramızdan əvvəl İberiya ərazisində məskunlaşıb, XII yüzildə Eldəgizlər xanəndanına sığınmış, sonradan Sünik Orbelianları sülaləsinin əsasını qoyublar [i].
[i] Azərbaycan folkloru antologiyası / AMEA, Folklor İn-tu; topl.tərt. ed.: H.İsmayılov, Ə.Ələkbərli; red. İ.Abbaslı. –Kitab 10. - Bakı: Səda, 2004. – S. 12-13.
Dirsə (Tərsa) xan XIII-XIV yüzillərdə Dərələyəz-Zəngəzur ərazilərində hökm-darlıq etmiş Orberianlar sülaləsinin ən məşhur hakimlərindən biri olub. Anabat sərdabəsini ucaldan Dirsə xan 1290-cı ildə Dərələyəzin Arpa kəndində vəfat edib və bu nəslə aid Anabat sərdabəsində dəfn olunub. Dirsə xandan başqa həyat yoldaşı Mina Xatun, gəlini Arus Xatun, oğlu Can Buğa (Buğaç) və başqaları da Anabat sərdabəsində dəfn olunublar.
Anabat sərdabəsi 1988-ci il deportasiyasından sonra ermənilər tərəfindən dağıdılıb, xarabalıqları qalıb.