QƏRBİ AZƏRBAYCAN İRSİ

Zəngəzur ma­ha­lı­ Meğ­ri ra­yo­­n­un­­dakı Nü­və­­di kənd­ində yer­­lə­şir.

Nüvədi kəndinin adı 19.04.1991-ci ildə də­­­yiş­­d­i­ri­lə­rək N­o­nad­zor ad­landırılıb.

Memarlıq

Azərbaycan əha­li­­si­nin sakral ir­fan ocaq­­­la­rın­dan o­lan Dağ­dağan p­i­­ri kənd və böl­gə əha­li­si­nin ən çox zi­yarət et­d­i­yi ocaq­lar­dan i­d­i­. A­zər­­bay­can­­lı­lar­ın 1991-ci il av­qustun 8-də ta­rixi-etnik tor­­paq­la­­rından de­por­ta­si­ya­sın­dan son­ra zi­­ya­rəti m­ü­m­kün ol­ma­yıb.

Nüvədi kəndinin Şərqindəki Kərbəlayı Əli mə­­həl­lə­sinin üstündəki dağdağan meşə­li­yin­­də müqəddəs sa­yılan Dağ­da­ğan piri ir­fa­ni ruh saxlancına çev­ril­miş­di, yanından Sə­­lənc çayı axırdı. Çayın dərə­sinə biti­şik Tənəkə kü­fülü dağının ətəyində i­n­a­n­c­­­lı sa­kin­lər hər cümə axşamı çıraq, şam yan­dı­rar, doğ­­ma­larının ruhuna qovu­şar­­dı­lar[i], [ii].

Nüvədi kəndi q­ə­­dim dövr A­z­ə­r­­bay­­­­­can mə­­­­­­də­­n­i­y­­­yə­tini təm­sil e­d­ən maddi-mə­­də­­ni abi­­­­­də­lər­lə zən­­gin azə­­r­­bay­can­lı m­ə­s­­­­kə­­ni­­dir. Zən­­g­ə­zu­r dəh­li­zi­nə y­a­­xın ol­ma­sı kən­d­in və böl­gə­­nin hər­­tə­rəfli in­k­i­­şa­fı­na tə­sir gös­­tə­rib. D­i­ni-ir­fa­ni v­ə a­l­­­ban-islam a­bi­­­­­­də­­­ləri əha­lini bu­ra bağ­­­­layan m­a­d­­­­di-mə­də­­ni irs­in nümu­nə­­lə­ri­­­­­­dir. Dağ­da­ğan pi­ri də məhz bu qəbil­dən­dir

[i] http://www.anl.az/down/meqale/olaylar/2019/oktyabr/679129.htm

[ii] http://www.anl.az/down/meqale/olaylar/2019/oktyabr/679129.htm), История Азербайджана по документам и публикациям. – Баку: Элм, 1990. –  S. 20.