QƏRBİ AZƏRBAYCAN İRSİ

Zəngəzur ma­ha­lı­­nın Qa­ra­kil­sə ra­­yo­nun­da, ra­yon mər­kə­­z­i­n­dən 18 km cə­nub-qərb­də, Dəs­­tə­gird kənd­i ilə Mur­xuz kənd­i aras­ı­n­da Əyri ça­­yının sol sahi­lin­­dəki So­fu­lu k­ə­n­d­i­n­də yer­lə­ş­i­r.

Sofulu kəndinin adı 09.04.1991-ci ildə dəyiş­diri­lə­rək Soflu ad­lan­dırılıb. 

Memarlıq

1988-1989-cu il de­­por­tasiyasında er­mə­ni­lər yerli ə­ha­li­yə qarşı si­lah­lı ter­ror ha­di­sə­si tö­rədib, ta­ri­xi-mad­di abi­­də­l­ə­­ri də da­ğı­dıb yer­lə yek­san e­d­i­blər­. Ey­­ni vandal mü­na­­si­bət xalq ü­ç­ü­n­ mü­­­qəddəs mə­k­a­n­­­lara da göstə­ri­l­ib. Hə­­rəmlər piri də bu ha­di­sə­lər­dən nə­­si­bini alan a­b­i­­­d­ə­­lər­dən olub. Pir və ətra­fın­dakı ti­k­i­lilər d­a­­ğıdılıb və a­zər­­bay­­can­lı­la­r­­ın o­r­a­­nı bir da­ha zi­ya­­rət etmə­yi­nə im­­kan veri­l­­­mə­yib.

Sofulu və Qızıl Şəfəq kəndləri arasında (bu məsafə 6 km idi) yerləşən  Hərəmlər piri ət­raf kənd sakin­lə­ri­nin ziyarət etdikləri ocaq idi  (ikinci kəndə daha yaxın idi, 2 km aralı), üstündə qurban kəsilir, nəzir-ni­yaz qoyulurdu. Ərazi Sofular kəndinə aid oldu­ğundan ətrafında qoyunçuluq təsər­rü­fat­ının qışlaq binələri  yerləşirdi [i].

Hərəmlər piri də di­gər ziya­rət­gah­lar ki­mi etno-ge­ne­­tik ba­xım­­dan mü­q­­əddəsliyi ilə se­çi­lən dini şəxs­lə­rin coğrafi mə­k­a­nı mənasını da­­şıyır.

[i] Olaylar. –  2019. – 2-4 noyabr. –  S. 14, ttp://www.anl.az/down/meqale/olaylar/2019/noyabr/681087.htm