QƏRBİ AZƏRBAYCAN İRSİ

Dərələyəz ma­ha­lı Ke­şiş­kənd rayo­nu­nun Qa­baxlı kənd qə­bir­istan­lı­ğı­n­da.

Keşişkənd – 1957-ci ildən Ye­ğeqnadzor, Qabaxlı kəndi 1990-cı ildən Qoğ­tanik ad­lan­­dı­rılıb.

Memarlıq

Hazırda bu qə­bir­is­tan­lıq er­mə­ni­lər tərə­fin­dən ta­­mamilə dağı­dı­­lıb [i]. Orada qa­­lan bir qisim  qə­bir­üstü daş qoç və sən­duqə er­məni abi­dəsi ki­mi təqdim olu­nur.

[i] http://atsam.org/region-dovletleri/azerbaycan/174-ermenistanda-azerbaycan-medeni-irsine-qarsi-vandalizm.html

Toponim türk Qabaq tayfasının adına, mən­subluq bildirən -lı şəkilçisinin artı­rıl­ması ilə düzəlib “qabaq tayfasına mənsub yer, kənd” mənasını bildirir[i] .  

Rusiya İmp­­eriyasının 28 yanvar – 9 fevral 1897-ci il tarixli birinci əhali sayına əsasən İrə­van quberniyası, Şərur-Dərələyəz qə­za­sının Qabaxlı kəndində 566 nəfər (312 nə­fə­ri kişi, 254 nəfəri qadın) əhali yaşayırdı və onların hamısı müsəlman idi [ii]. Də­rə­lə­yəz mahalının Keşişkənd rayonunun Qa­baxlı kəndinin köhnə qəbiri-s­tanlığında çoxlu qəbirüstü daş qoç və sənduqə vardı.

Qəbirüstü abi­də­lər və Azər­bay­can mənşəli yer ad­ları, topo­nim­­lər də Qabaxlı kən­­­dinin tarixən azər­­­bay­can­lı­lar­ın və­tə­ni ol­du­ğu­nu və onların bu­­ra­da ya­şa­­dı­ğı­nı təsdiq­lə­yir. 1988-ci il de­por­tasi­ya­sından son­ra kəndə ilk er­mə­ni ailələri kö­çü­rülüb.

[i] Necdet Sevinç. Gaziantep'te yer adları ve türk boylan, aşiretleri, türk oymakları // Türk dünyası araştırmaları . – 1983 . – № 26 . – S. 1-38; 94-95.

[ii] Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 года. Под редакцией Николай Александровича Тройницкого. Населённые места Российской империи в 500 и более жителей с указанием всего наличного в них населения и числа жителей преобладающих вероисповеданий по данным первой всеобщей переписи населения 1897 года. Санкт-Петербург, 1905Печатано по распоряжению Господина Министра Внутреннихъ Делъ. Типография «Общественная польза». Большая Подъяческая ул., д. № 39. Паровая Типо-Литография Н. Л. Ныркина. Измайловский полкъ, 7 рота, д. № 13. Оглавление: Губернии и области Кавказа.—>LXXI. Эриванская губерния, стр. 53.