Qəbirüstü alban heykəlləri
Ağbaba mahalınAmasiya rayonu Göllü (Güllü) kəndində.
Göllü kəndi 19.04.1991-ci ildən ‒ Ardenis adlanır.
Memarlıq
Azərbaycanlıların buradakı tarixi iz və mirasını silmək məqsədi ilə qəbirlər dağıdılıb, heykəllər və digər abidələr muzeyində erməni abidəsi kimi sərgilənir.
Göllü ‒ qədim Azərbaycan (türk) torpağı, qədim adı Ağbaba olan yurd yeri indiki Amasiya (Hamasa) rayonudur. Kəndin sakinləri azərbaycanlılar olub. Erməni mənbələrində kənddə yaşayanların qarapapaqlar olduğu göstərilir və onlar ayrıca xalq kimi verilir. Lakin qarapapaqlar türk tayfalarından biridir və azərbaycanlıların etnogenizində iştirak edən etnoqrafik qrupdur. Kəndin köhnə qəbiristanlığı təzə qəbiristanlıqdan ayrı idi. Köhnə qəbiristanlıq azərbaycanlılar və ermənilər tərəfindən Alban qəbiristanlığı adlandırılırdı [i], [ii],[iii].
Alban qəbiristanlığında dəfn olunan adamın öz heykəlinin qəbiri üstündə ayaq üstə və yaxud üzüstə torpağa qoyulu vəziyyətdə olması və qəbiristanlıqdakı çox sayda üzəri alban əlifbası ilə yazılı daşlar Azərbaycan xalqının qədim dövrdə mədəni inkişaf səviyyəsini göstərir.
[i] Bayramov, İ.M. Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri / İ.M.Bayramov; red.: B.Ə.Budaqov, H.İ.Mirzəyev, S. A.Məmmədov. – Bakı: Elm, 2002.
[ii] Azərbaycanlıların 1988-ci il soyqırımı. – Bakı, 2007. – S. 183.
[iii] https://az.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6ll%C3%BC