QƏRBİ AZƏRBAYCAN İRSİ

İrəvan əya­lə­ti­n­in şimal-qər­b­in­d­ə­ki Talın m­a­­­­h­a­l­ın­da Ala­göz d­a­ğı ilə Ar­pa­­çay ara­sın­da  Güm­rü və Sər­da­r­a­b­a­da ge­dən yo­lun üzər­in­d­ə yer­ləşir.

Talın mahalı – Talin,  Sər­dar­abad – 3.01.1935-ci ildən Oktem­ber (Böyük Okt­yabr Sosia­list inqilabının şərə­finə).

Memarlıq

Ermənilər t­ə­rəf­in­dən qoruma alt­ı­na alınmayan və təmir edil­mə­yən tarixi Talın karvansarasının indiki dövrdə xa­rabalıqları qal­maqdadır [i].

[i] Якобсон. А.Л. Очерки истори зодчество Армени V-XVII веков. с 105.

Yol üstündəki karvansara müxtəlif qə­bil­dən olan  insanların pənah gətirib, ge­cə­lə­di­yi, istirahət etdiyi yerlərdən olub.  Azər­bay­canlılara məxsus olan karvansara [i] kar­­vanların və yolçuların müvəqqəti qal­ması, qoşqu heyvanları və minik və­sa­i­ti­nin saxlanması üçün böyük həyəti, xüsusi ti­kilisi olan yer idi. Karvansara ətraf əra­zi­lərin ticari və sosial baxımından inkişaf etməsində mühüm rol oynayırdı [ii].

Azərbaycanlılara aid karvansara m­a­­halın mərkəzi Ta­­lından keçən ti­­carət yolu Tif­lis vasitəsilə Qa­ra dənizə və Ru­si­­yaya gedirdi [iii]. Məşhur Ta­lın karvansarası bu­rada yerləş­ir­di.

[i] Qarayev, E. İrəvan xanlığı (1747-1828) / Elçin Qarayev; elmi red. Y.Mahmudov; AMEA. A.A. Bakıxanov ad. Tarix İn-tu . – Bakı, 2010 . – S. 74.

[ii] История Азербайджана по документам и публикациям. – Баку: Элм, 1990. – C. 221.

[iii] Bournoutian G.A. The khanate of Erevan under Qajar rule 1795-1828. Mazda Publishers in association with Bibliotheca Persica. Costa Mesa, California

and New York, 1992. 200. 36.