QƏRBİ AZƏRBAYCAN İRSİ

1828-ci ilədək İrəvan, 1828-1936-cı illər Erivan.

1936-cı ildən etibarən Yerevan.

Memarlıq

Zöhrab xan kar­v­an­sarası Azər­b­­ay­can və Şərq ele­mentlərinə s­a­­­­hib olduğu üçün ermənilər tə­­r­ə­f­in­dən təmir və­ res­tavrasiya e­d­i­l­­­məyib, sö­kü­­lə­rək yerində baş­qa tikililər in­şa edilib. Er­m­ə­­­­­ni­lər­in bu əmə­li sa­də­cə Azər­­bay­ca­n­ın de­yil, həm də dün­ya­nın m­a­d­di-mə­də­ni irsinə qar­şı tö­rə­dilən ter­­ror xarakteri da­şıyır.

İrəvan şəhərində karvansaralar, adətən, əha­linin daha sıx yaşadığı bazar və mey­dan­larda yerləşirdi. Bu karvansara bişmiş kər­picdən, yonulmuş bozalt və mər­mər­dən inşa olunmuşdu. İrəvan şəhərində yer­ləşən Zöhrab xan karvansarası və onun  ət­rafında  38 mağaza mövcud idi [i], [ii].

Karvansaralar İrə­van xan­lı­ğ­ın­da ticarət əmə­liy­­yatlarının ge­di­ş­ində, həm­çi­nin, şəhərin s­o­­­si­al-iqtisadi ba­x­ı­m­­dan in­ki­şaf­ın­da mühüm ro­la sa­hib olub. Zöh­rab xan kar­van­sarası da bu qə­bildən olan ka­r­­­vansara­lar­dan biri idi

[i] Qarayev, E. İrəvan xanlığı (1747-1828) / Elçin Qarayev; elmi red. Y.Mahmudov; AMEA. A.A. Bakıxanov ad. Tarix İn-tu . – Bakı, 2010 . – S. 74.

[ii] Шопен, И. Исторический памятник состояния армянской области к эпоху ее присоеденения к Российской империи / Иван Иванович Шопен. –  СПб.: Типография императорский Академии Наук,1852. – C. 468-469, 878-880.